Welke rechten heb ik?

Als je je hebt aangemeld bij het gemeentebestuur, heb je een document ontvangen met als titel: aankomstverklaring. Hiermee mag je niet werken, krijg je geen sociale steun en heb je geen toegang tot verplichte ziekteverzekering.

Via het tijdelijke beschermingsstatuut kan je na registratie een A-kaart aanvragen bij jouw gemeente. Dan kan je werken, je inschrijven bij de verplichte ziekteverzekering en aanspraak maken op maatschappelijke dienstverlening van het OCMW van de gemeente waar je verblijft.

OCMW-steun

Om maatschappelijke hulp te kunnen ontvangen, moet u zich eerst registreren om de tijdelijke beschermingsstatus te ontvangen. Het is dus belangrijk dat u zich aanbiedt in het registratiecentrum van de Heizel, daarna langsgaat bij de gemeente waar u verblijft, en daarna langsgaat bij het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn (OCMW) van de gemeente waar u verblijft.

De begunstigden van de tijdelijke bescherming kunnen aanspraak maken op een equivalent leefloon.

Dit recht op equivalent leefloon kan worden geopend vanaf het moment dat  de betrokkene een attest tijdelijke bescherming heeft ontvangen én zich bij de gemeente van zijn verblijfplaats heeft gemeld wanneer hij voldoet aan alle voorwaarden voor de opening van dit recht.

Wat de aansluiting bij een ziekenfonds betreft, zal dit mogelijk zijn van zodra de personen die tijdelijke bescherming genieten de hoedanigheid van resident kunnen bewijzen door middel van een attest tijdelijke bescherming, een bewijs van registratie of een bijlage 15.

In afwachting van het openen van een recht bij de verzekering wordt er dringende medische hulp verleend aan personen die Oekraïne wegens de oorlog hebben verlaten en die aan het OCMW verklaren dat zij aanspraak maken op het statuut van tijdelijke bescherming

Arbeidsmarkt

Als begunstigde van het tijdelijke beschermingsstatuut, heb je een onbeperkte toegang tot de arbeidsmarkt indien je in het bezit bent van de vereiste verblijfstitel (A-kaart kaart of bijlage 15 afgegeven in afwachting van de A-kaart). Dezelfde toegang tot de arbeidsmarkt is voorzien voor bepaalde familieleden van de begunstigde van de tijdelijke bescherming die zelf geen begunstigden van deze status zijn, maar wier verblijf verband houdt met dat van de betrokken begunstigde.

Belangrijk om te weten: 

• In België is elke werknemer gelijk. Alle werknemers (met en zonder verblijfsrecht) hebben dezelfde arbeidsrechten.
• Er is een minimumloon voor elke sector waar je werkt. Dat is de norm waar een werkgever niet onder kan voor de bepaling van je loon.
• Een ‘niet betaalde proefperiode’ bestaat niet. Wie werkt moet daarvoor een loon ontvangen.
• Een ‘onbetaalde stage’ bestaat niet. Wie werkt moet daarvoor een loon ontvangen.
• Zorg dat je een ondertekend arbeidscontract hebt, vooraleer je begint te werken. Nooit nadien.
• Je kan nooit cash betaald worden. Je moet je loon altijd krijgen op een bankrekening.
• Als je overuren doet, dan moeten ook die op je loonfiche staan. Overuren mogen niet cash of uit de hand betaald worden. Ze moeten ook gestort worden op een bankrekening.
• Twijfel je of alles wel klopt? Contacteer dan deze inspectiedienst of stel je vraag: COMPLAINTS.LabourInspection@employment.belgium.be of vraag de vakbonden  om vrijblijvende informatie.
• Werk je al en loopt er iets fout? Je kunt terecht bij deze inspectiedienst of dien meteen je klacht in bij: COMPLAINTS.LabourInspection@employment.belgium.be of bij de vakbonden.

In een brochure van de FOD Justitie vind je informatie terug over de procedure die je moet volgen om te kunnen werken. Je kan ook een test doen om na te gaan of jouw rechten als werknemer of zelfstandige worden gerespecteerd.